In the Middle, Somewhat Elevated (2: Bel Thom eens!)

Ik had het ooit over In the middle, Somewhat Elevated van Forsythe en de Nederlander Thom Willems. Wat het hondje in het video met Sylvie Guillem moet, weet ik nog steeds niet maar bij deze dus weer een post hierover naar aanleiding van een gesprek met een vriend op zaterdag. Forsythe is trouwens in juni te zien in Amsterdam met zijn nieuwe voorstelling Bill & Mr. B. Hij maakte onlangs bekend dat hij uitvoeringen van zijn werken na zijn dood wil verbieden, dus gaan!... zolang het nog kan.

In the Middle, Somewhat Elevated (volgens mij 1987 voor het eerst uigevoerd, op uitnodiging van Rudolf Nurejev die toen in Parijs danste) is trouwens alleen het middendeel van Forsythes drieluik Impressing the czar. De reden waarom dit ballet mij zo zeer bezig houdt is dat het een vrije uitbeelding van het klassieke ballet is zoals dat destijds aan de hoven van de tsaren gebracht werd. Een virtuoze demonstratie van fragmenten en technieken van de grote balletten uit de negentiende en de twintigste eeuw - denk aan Petipa, Balanchine, etc. Puur neoklassiek divertissement? Misschien, maar dan wel een mijlpaal in het oeuvre van Forsythe, evenals van het ballet in de twintigste eeuw. De combinaties van klassieke passen met figuren die staccato uitgevoerd worden is van onwaarschijnlijke schoonheid – met een wervelende snelheid en virtuositeit die de extreme complexiteit en de hoekigheid van de bewegingen af en toe doen vergeten. Ook de nadruk op verticale overgangen vind ik zeer interessant. Ook het National Ballet voerde een paar jaren geleden het ballet van Forsythe in Amsterdam op.

Als decor is in In the Middle, Somewhat Elevated niets anders te zien dan een takje waar twee gouden kersen aan bungelen, als restant van een afgeketst plan voor een decor met een honderdtal vergulde voorwerpen. Forsythe bracht het aantal voorwerpen daarop terug tot het meest onbetekenende voorwerp dat hij in zijn oorspronkelijke plan had staan. Daar hangen ze. En dat is ook de reden waarom het stuk zo heet, liet ik mij vertellen.

In de Wiki-artikel over hem leest men: "[Forsythe] probeert [...] de grenzen van wat fysiek coördineerbaar is, te overschrijden. Verder ziet hij dans niet als een emotioneel of psychologisch gezichtspunt, maar als een proces van abstractie. Hij ziet het als een vorm van denken, als een medium waarmee hij vorm kan construeren, analyseren en transformeren." Volgens mij is een goed getroffen analyse van zijn werk.

Thom Willems, de componist van dit ballet en overige werken van Forsythe (dankje wel Louis Andriessen!*), produceert prachtige, felle, metalige en soms sinistere klanken. Onze man houdt zich sind zijn vroege jeugd al met electronische muziek en intrumentale compositie.

Mooie kop, hè? Bij deze zeg ik: tot de volgende keer! Waar? - ergens in het midden. Hoe laat? - ietwat verhoogd.

* "Ik ben bij toeval in de balletwereld beland", aldus Willems. "Toen ik nog studeerde in Den Haag, vroeg Krisztina de Châtel aan mijn leraar Louis Andriessen een stuk te maken. Maar Andriessen had toen geen tijd en zei bel Thom eens. Rond die tijd maakte Forsythe zijn eerste stukken voor het Nederlands Danstheater. Die vond ik erg goed. Ik heb contact met Forsythe gezocht en sindsdien zit ik bij het ballet. Dat heb ik eigenlijk aan Andriessen te danken." (trouw.nl, 16-06-2006).