11 janv. 2010

Geruis in de lage regionen, en een aangehouden akkoord in de hoogte (brief aan T.v.d.H. van 08/01/2010)

07/01/2010, Muziekgebouw aan het Ij , Grote zaal, Amsterdam.

Tristan Murail, Liber Fulguralis (Nederlandse première).
Gérard Grisey, Le temps et l’écume voor vier slagwerkers, twee synthesizers en kamerorkest.
Hugues Dufourt, La tempesta d'après Giorgione (Nederlandse première)
Pascal Rophé, dirigent.

De spectrale* componisten, beïnvloed door een stroming waarvan o.a. Gérard Grisey en Tristan Murail de pioniers waren, gingen echter op zoek binnen in de klank zelf, als ware het een reis naar het middelpunt van de aarde, door alle lagen heen. Op deze tocht onderzochten ze alle mogelijke schakeringen van de klankkleur. De wens om in hun composities de vage grens tussen harmonie en timbre af te tasten stond hierbij centraal. Deze muziek laat de klank horen in zijn driedimensionele volheid: niet alleen hoog en laag, lang en kort, maar ook diep, tot in of voorbij de kern.
 
07/01/2010, Muziekgebouw aan het Ij , Grote zaal, Amsterdam.

Ik heb trouwens de term liminaal gerechercheerd en een definitie in een passage uit Écrits sur ses principes de composition, La musique : le devenir des sons (1982) van Grisey kunnen vinden (vertaling van me, helaas). Grisey stelde drie termen voor zijn muziek voor:

Differentieel
Omdat alle tonale categorieën worden geïntegreerd. De muziek onderstrept daarbij de individuele eigenschappen van deze categorieën, maar voorkomt iedere hierarchisatie en nivellering. Het geaccepteerde verschil werkt als fundament en maakt het organiseren van klankspanningen mogelijk. De muziek is bij wijze van spreken de wording van de klanken.

Liminaal
Omdat deze muziek drempels probeert ten toon te spreiden waar psycho-akoestiesche interacties tussen parameters bestaan, en met de meerduidigheden van deze drempels te spelen.**

Transitorisch
Omdat deze muziek in eerste instantie de dynamiek van de klank als een krachtveld en niet als een lebloos voorwerp en onderwerp radicaliseert, en in tweede instantie op het sublimeren van het materiaal zelf doelt t.g.v. het pure tonale wording.

A propos alles werd al geschreven en gecomponeerd, jammer dan schoten me vanochtend*** volgende worden van Wolfi binnen: Alles Gescheite ist schon gedacht worden, man muß nur versuchen, es noch einmal zu denken.**** Als men bedenkt dat die man vrijwel alles had gelezen wat zijn tijd ook aanbood aan literatuur en wetenschap ben ik genegen om hem te bedanken voor het feit dat hij creativiteit als wederkeer zag.

Dat gezegd ga ik weer aan de slag. Groetjes, S.

T: Lang leve ome Goethe want hij heeft uiteraard weer gelijk!

* Verwijst naar het gebruik van het spectrum, de boventoonstructuur waaruit alle klank bestaat.
** NB SM: een līmen is een drempel.
*** 08.01.2010
**** Alles is al een keer bedacht, het is alleen de kunst om er nog een keer aan te denken [Johann Wolfgang von Goethe, Wilhelm Meisters Wanderjahre II, Betrachtungen im Sinne der Wanderer].

Aucun commentaire: